Ý nghĩa
Theo ông bà ta xưa làm nhà là một trong những việc quan trọng nhất của một đời người. Để những người sống trong ngôi nhà mới xây cất được khỏe mạnh, gặp mọi sự may mắn tốt lành thì khi tiến hành làm nhà nhất thiết phải tuân thủ một số nghi thức quy định về mặt phong thuỷ, chọn ngày tốt (Hoàng đạo, Sinh khí, Lộc mã, Giải thần...) tránh ngày xấu (ngày Hắc đạo, Sát chủ, Thổ cấm, Trùng tang, Hùng phục..) và phải chọn giờ Hoàng Đạo để làm lễ động thổ (lễ cúng Thần Đất) để xin được làm nhà trên mảnh đất đó.
Sắm lễ
Trong lễ động thổ ngày xưa phải cúng tam sinh, ngày nay đơn giản hơn, nhưng phải là con gà, đĩa xôi, hương, hoa quả, vàng mã... Sau khi làm lễ gia chủ là người cầm cuốc bổ những nhát đầu tiên, trình với Thổ thần xin được động thổ, tiếp sau đó, mới cho thợ đào móng. Trước khi khấn phải thắp đèn nhang vái bốn phương, tám hướng rồi quay mặt vào mâm lễ mà khấn.
Văn khấn lễ động thổ, cất nóc, chuyển nhà, sửa nhà
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy: Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần
- Con kính lạy Quan đương niên
- Con kính lạy các Tôn thần bản xứ.
Hôm nay là ngày.... tháng.... năm....
Tín chủ con là............................
Ngụ tại............................
Thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày ra trước án. Vì tín chủ con khởi tạo.... (cất nóc thì đọc là cất nóc, xây cổng thì đọc là xây cổng, nếu chuyển nhà thì đọc là chuyển nhà, nếu sửa chữa thì là sửa chữa...) căn nhà ở địa chỉ...... ngôi dương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình, con cháu. Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị Linh Thần, cúi mong soi xét và cho phép được động thổ (hoặc cất nóc... làm việc gì thì nói việc đó).
Nhân có lễ vật tịnh tài dâng cúng, bày lên án toạ.
Tín chủ con thành tâm kính mời:
Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế chí đức Tôn Thần
Ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương,
Ngài Bản xứ Thần linh Thổ Địa
Ngài định phúc Táo quân, các ngài Địa chúa Long mạch Tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản ở khu vực này.
Cúi xin: giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con mọi chuyện thuận lợi, công việc hanh thông, chủ thợ được bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Tín chủ lại xin phổ cáo với các vị tiền chủ hậu chủ và các vị hương linh, cô hồn y thảo phụ mộc, phẳng phất ở trong khu vực này. Xin mời. tới đây chiêm ngưỡng Tôn Thần, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên an lạc, công việc chóng thành, vạn sự hanh thông.
Tâm thành cầu nguyện Kính dâng lễ bạc
Cúi xin chứng giám
Phù hộ độ trì cho chúng con được sở cầu như ý.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!